به گزارش پایگاه خبری مفاز، ارمنی نام دین یا مذهب نیست. ارمنی نام زبانی است از خانواده ی زبانهای هندی اورپایی. لذا این زبان با زبانهای هندی، فارسی، انگلیسی، روسی، ایتالیایی، و آلبانیایی هم ریشه و هم خانوده است. اکثر مردم ارمنی زبان، دین مسیحی و مذهب ارتدکس دارند؛ البته برخی از آنها مذاهب دیگر نیز دارند. مسیحیان ارمنى نیز از نظر عقیدتى ارتدوکس به شمار مى روند. ارمنستان نخستین سرزمینى است که مسیحیت را به عنوان دین رسمى خود پذیرفت و آن هنگامى بود که پادشاه این سرزمین، به نام تیرداد دوم در سال 301، به دعوت گریگورى نوربخش، مسیحى شد. البته کلیساى ارمنى با کلیساهاى کاتولیک و ارتدوکس متحد نیست و رهبر آن کلیسا کاتولیکوس (جاثلیق) شهر اچمیازین است. – مسیحیت مانند هر دین دیگر، فرقه هاى متعددى دارد که برخى از آنها باستانى و برخى نسبتا تازه هستند، همچنین برخى از آنها پیروان بسیار و برخى دیگر پیروان اندک دارند. مسیحیان فرقه را کلیسا مى نامند.
در مسیحیت سه فرقه بزرگ و تعدادى فرقه کوچک وجود دارد. تفاوت بعضى از فرقه ها (مانند کاتولیک و ارتدوکس ) با یکدیگر بسیار کم است، ولى برخى از آنها (مانند کاتولیک و پروتستان ) با هم بسیار تفاوت دارند. اینک به سه فرقه یا کلیساى بزرگ مسیحیت اشاره مى کنیم: ـ کلیساى کاتولیک این فرقه بسیار قدیم است و تاریخ آن به عصر حواریون، یعنى حدود 2000 سال پیش مى رسد. کاتولیک یک رهبر دارند که پاپ (POPE یعنى پدر) نامیده مى شود.
از آغاز نشر دعوت رسولان حضرت عیسى (ع )، تدریجا پنج کانون بزرگ مسیحیت در اورشلیم، اسکندریه، انطاکیه، قسطنطنیه و رم به وجود آمد. از آنجا که شالوده کلیساى روم به دست پطرس نهاده شد و پولس براى مدتى معلم و رهبر آن بود، آن کلیسا خود را از سایر کلیساها برتر مى دید، و تفوق آن بر سایر کلیساهاى مسیحى تدریجا مسلم شد. اسقف اعظم آن کلیساها از روى تعظیم پاپ (پاپاس ) خوانده مى شد و در مرافعات و اختلافات بین کلیساها از راءى و فتواى وى پیروى مى شد. قبل از انتقال قطعى تختگاه امپراطورى به بیزانس، هنگامى که اسقفهاى پنج مرکز فوق پاتریک (پاتریارک ) خوانده مى شدند، اسقف رم این لقب را نپذیرفت و همان عنوان پاپ را براى خود کافى دانست و آن را مایه امتیاز شمرد. (واژه «کاتولیک» (Catholic) در زبان یونانى به معناى جامع است.)
کلیساى ارتدوکس
این فرقه قریب هزار سال پیش پدید آمد و از نظر عقیدتى با فرقه کاتولیک اختلاف چندانى ندارد. ارتدوکسها رهبرى واحد را قبول ندارند و مى گویند اسقف رم (پاپ ) مى تواند یکى از چند رهبر دینى باشد. کلیساى ارتدوکس علاوه بر پاتریارک نشین قدیمى (قسطنطنیه، اسکندریه، انطاکیه و اورشلیم )، چهار پاتریارک نشین هاى جدید روسیه، صربستان، رومانى، بلغارستان و گرجستان را نیز در بر مى گیرد؛ همچنین کلیساهاى قبرس، یونان، جمهورى چک، جمهورى اسلواکى، لهستان و آلبانى ارتدوکس هستند.
ارتدوکسها در برخى مسائل کلامى نیز با کاتولیکها اختلاف دارند؛ همان طور که قبلا گفته شد، ارتدوکسها معتقدند روح القدس تنها از خداى پدر صادر شده است، در حالى که کاتولیکها و پروتستانها صدور او را هم از خداى پدر و هم از خداى پسر مى دانند و این تفاوت مهم است. همچنین وجود مطهر (یعنى پالایشگاه گناهان در عالم پس از مرگ) را نمى پذیرند. (واژه «ارتدوکس» (Orthodox) در زبان یونانى به معناى راست کیش است.)
کلیساهاى پروتستان
از حدود پانصد سال پیش تاکنون فرقه هاى پروتستان بى شمارى در مسیحیت پدید آمده اند. پروتستانها به رهبرى متمرکز عقیده ندارند و براى روحانیت مسیحى ارزش چندانى قائل نیستند. پروتستانها بسیارى از اعتقادات فرقه هاى دیگر را رد مى کنند و نوعى مسیحیت پیراسته را مى پذیرند. البته پروتستانها نیز بسیارى اعتقادات غیر عقلانى، مانند تثلیث و فدا را همچنان حفظ کرده اند. «پروتستان» (Protestant) واژه اى فرانسوى است که از زبان لاتینى آمده و معناى آن معترض است.)
دین مسیح در عصر حاضر
جامعه مسیحیت در آغاز باور داشت که عیسى به زودى با شکوه تمام باز مى گردد و به این دلیل آن جامعه بى صبرانه منتظر روز پایانى بود. انتظار مذکور و شوق بازگشت مسیح در بخشهاى قدیمتر عهد جدید مانند رساله اول و دوم به تسالونیکیان منعکس شده است؛ ولى رساله هاى متأخرتر مانند رساله اول و دوم به تیموتاؤ س، رساله به تیطس و رساله هاى پطرس به تشکیل جامعه و زندگى مسیحى در این جهان اهتمام ورزیده اند.
با آنکه اکثریت مسیحیان با گذشت زمان دانستند که بازگشت مسیح نزدیک نیست، اقلیتى از آنان بر این عقیده باقى ماندند که وى به زودى مى آید. ایشان مطالب کتاب مکاشفه یوحنا پیرامون جنگ بین خیر و شر را تفسیر لفظى مى کردند و به این علت در انتظار بازگشت نزدیک عیسى به سر مى بردند تا وى بیاید و حکومتى هزار ساله ایجاد کند، حکومتى که به روز داورى پایان خواهد یافت. از دیرباز گروههاى کوچکى به نام ادونتیست و هزاره گرا در مسیحیت پیدا شدند که تمام کوشش خود را در راه آمادگى براى آمدن عیسى در آخرالزمان مصروف مى دارند.
بارى، مسیحیت بر اساس اندیشه انتظار موعود پدید آمد و پس از رفتن حضرت عیسى مسیح (ع )، پیوسته مسیحیان در سوز و گداز بازگشت دوباره وى روزگار گذرانده اند. شور و هیجان امید به ظهور آن حضرت هنگام نزدیک شدن سال 1000 و 2000 میلادى میان مسیحیان اوج گرفت.
مسیحیت از آغاز تاکنون دینى شدیدا تبلیغى بوده است. مبلغان این آیین به سراسر جهان رفته و کامیابیهایى به دست آورده اند. آنان در آموختن زبانهاى مختلف و ترجمه کتاب مقدس و تهیه جزوات تبلیغى رنگارنگ بسیار کوشا هستند. دولتهاى غربى نیز از این فعالیتهاى تبلیغى حمایت کرده اند.
منبع: کتاب آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی
