به گزارش پایگاه خبری مفاز، منشور کوروش و دیگر اسناد تاریخی نشان می‌دهد که کوروش، علاقه‌ای به آزادی دینی نداشت، بلکه می‌کوشید تا آزادی دیگران را سلب کند. اما اگر کسی اصرار کند که کوروش هوادار آزادی‌های دینی بود، در این صورت باید گفت: هدف او از تشویق مردم به بت پرستی، نگه داشتن آنان در جهل و خرافات بود تا بتواند بر آنان حکومت کند. برخی مدعی هستند که کورش هخامنشی، به همه ادیان احترام می‌گذاشت. آنان این سخن را مایه افتخار می‌خوانند.
می‌پرسیم بر اساس کدام سند و دلیل، چنین ادعایی می‌کنند؟ پاسخ می‌دهند: در استوانه کوروش چنین آمده است. می‌پرسیم: در کدام بند از استوانه؟ پاسخ می‌دهند: نمی‌دانیم! خودت برو از گوگل پیدا کن!
می‌گویم: در استوانه کوروش چنین آمده است:
خدایانی را که درون آن‌ها ساکن بودند، به جایگاه‌هایشان بازگرداندم و (آنان را) در جایگاه‌های ابدی خودشان نهادم. همهٔ مردمانِ آنان (=آن خدایان) را گردآوردم و به سکونتگاه‌هایشان بازگرداندم و خدایان سرزمین سومر و اَکد را که نبونئید – در میان خشم سرور خدایان- به بابل آورده بود، به فرمان مردوک، سرور بزرگ، به سلامت به جایگاه‌هایشان بازگرداندم، جایگاهی که دلشادشان می‌سازد. باشد تا همهٔ خدایانی که به درون نیایشگاه‌هایشان بازگرداندم، هر روز در برابر (خدایان) بِل و نبو، روزگاری دراز (=عمری طولانی) برایم خواستار شوند (و) کارهای نیکم را یادآور شوند و به مردوک، سرورم، چنین گویند که «کوروش، شاهی که از تو می‌ترسد و کمبوجیه پسرش». (1)
در تحلیل این سخن باید بگویم:
– اصالت استوانه کوروش (منشور کوروش) ثابت نیست. یعنی دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد این استوانه جعلی است. (2)
– اگر فرض کنیم استوانه جعلی نباشد، بلکه واقعاً اصالت تاریخی داشته باشد، در این صورت، این استوانه سند گوساله‌پرستی و خرافه‌پرستی کوروش است. او در این استوانه چند مرتبه تأکید و تکرار کرده که منِ کوروش، مردوک را می‌پرستم. می‌دانیم که مردوک نام یک بُت و در اصل به معنی گوساله است. (3)
– کوروش به مردم آزادی دینی نمی‌داد. برای نمونه در همان منشور منسوب به کوروش آمده است: «خشمگین از اینکه او (=نبونایید، پادشاه پیشین بابِل) (آنان را = خدایان غیر بابلی) به (شهر) شوانّه (= بابل) وارد کرده بود.» (4) به عبارتی، کوروش ابراز ناراحتی و خشم می‌کند که چرا خدایان ادیان دیگر، به شهر بابِل آورده شدند! این عبارت، دقیقاً نشانگر آن است که کوروش حضور خدایان دیگری غیر از خدای خودش (مردوک) را در بابِل تحمل نکرد.
همچنین در کتاب «روزگار باستانی یهود» با عنوان “The Antiquities of the Jews” اثر «یوسف فلاوی» مورخ یهودی آمده که کوروش هخامنشی، طی بیانیه‌ای به کاهنان یهود فرمان داد تا همه ایشان باید برای سلامتی و دوام حکومت شاه (کورش) به‌سوی خدا دعا کنند! و کسانی که از این حکم نافرمانی کنند بایستی به صلیب کشیده شوند و اموالشان به سود خزانه سلطنتی مصادره شود. (5) یعنی کوروش به‌خاطر منافع خود، در عبادت پیروان ادیان هم دست می‌بُرد!
حال اگر کسی باز هم اصرار کند که کوروش به همه ادیان آزادی می‌داد، در این صورت پاسخ می‌دهیم:
– آزادی دینی در آن دوران، امری «تقریباً» رایج بود. یعنی برای نمونه در بین‌النهرین، هزاران خدا / بُت پرستش می‌شد، (6) هرکس خدای خودش را. معمولاً کسی کاری به دیگری نداشت، مگر در موارد استثنایی.
– اینکه کوروش به بت‌پرستان آزادی می‌داد و حتی آنان را تشویق به بت‌پرستی می‌کرد، جای افتخار ندارد. چون رفتاری از سر حیله‌گری بود. کوروش می‌کوشید مردم را در جهل و خرافات نگه دارد تا بتواند بر آنان حکومت کند؛ این خیانت به انسان است. پس بهتر که این افراد، دست از سطحی‌نگری بردارند.
پی‌نوشت:
1. استوانه کوروش، ترجمه شاهرخ رزمجو، بند 32-35.
2. بنگرید به: «منشور کورش، جعلی است. قدمت تاریخی ندارد»
3. بنگرید به: «کورش هخامنشی و پرستش مردوک(link is external)»
4. استوانه کوروش، ترجمه شاهرخ رزمجو، بند 10.
5. ژوزفوس فلاویوس، روزگار باستانی یهود، کتاب 11، فصل 1، بخش 3.
THE ANTIQUITIES OF THE JEWS, By Flavius Josephus, Translated by William Whiston, BOOK XI, CHAPTER 1 : 3.
6. جرمی بلک و آنتونی گرین، فرهنگنامه خدایان، دیوان و نمادهای بین‌النهرین باستان، ترجمه پیمان متین، تهران: امیرکبیر، ۱۳۸۳.
