به گزارش پایگاه خبری مفاز، نقشبندیه یکی از بزرگترین طریقت‌های صوفی‌گری جهان است. این فرقه را باید از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین طریقت‌های صوفی در ترکیه دانست. مهم‌ترین راه تقرب به خدا در نقشبندیه، انجام واجبات دینی و عبادات مستحبی است که البته بدون رابطه مرید و مرادی، ذکر دسته‌جمعی و تلاش برای حل رابطه بین شریعت و طریقت ، میسر نخواهد بود.¹
برخی اصول عقیدتی و گرایش‌های فکری، این فرقه را از سایر جریان‌های صوفی‌گری در ترکیه متمایز می‌سازد؛ برخلاف سایر طریقت‌های صوفی، این فرقه، ابوبکر را به عنوان خلیفه اول می‌شناسد و از این نظر، معتقد به نوعی سنت‌گرایی ارتدوکسی در دین اسلام است. در حقیقت، طبیعت ارتدوکسی طریقت نقشبندیه، بهترین نمایش خود را در قرن ۱۹ و با مقاومت شدید در برابر اصلاحات غربی امپراطوری عثمانی بروز داد.
نقشبندیه نیز مانند سایر فرقه‌های صوفی با اعلام جمهوری ترکیه و لغو تمام فعالیت‌های دینی به یک حرکت زیرزمینی در دوره آتاتورک تبدیل شد. با مرگ آتاتورک، این فرقه خود را به شکل فزاینده‌ای در سیاست بازیافت تا از این طریق، ارزش‌های دینی را احیا کند.² نقشبندیه همواره در پی فرصتی بود تا لائیسیته را در ترکیه براندازد. از همین‌رو، هنگامی که نظام تک حزبی، جای خود را به نظام دموکراسی پارلمانی داد، مشایخ آن طریقت نیز پیروان خود را به سازماندهی و تشکیل حزب سیاسی فراخواندند و از آنان خواستند هر چه زودتر اداره کشور را به دست گیرند.³ به همین خاطر است که بسیاری از سیاستمداران راست ترکیه به نوعی با این فرقه ارتباط دارند؛ برای نمونه نجم‌الدین اربکان، بنیان‌گذار حزب نظام ملی، دست‌پرورده یکی از مشایخ طریقت نقشبندیه، شیخ محمد زاهد کتکو بود.
پس از مرگ شیخ زاهد کتکو، دامادش اسد جوشان به جای او نشست و شیخوخیت و رهبری معنوی جماعت اسکندر پاشای طریقت نقشبندیه را بر عهده گرفت. او مرشد و پیر معنوی رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه بود. اردوغان، سازماندهی حزب حاکم عدالت و توسعه را از مدل طریقت نقشبندیه، گرته‌برداری کرده‌است؛ نظام سلسله‌مراتبی، بیعت با رهبر و اطاعت کورکورانه به منزله سه ویژگی اصلی آن حزب، همه از مدل سازماندهی طریقت نقشبندیه اخذ شده‌است.
نقشبندیه دارای سه شاخه اصلی است که هر کدام صدها هزار عضو دارد. شکی نیست که اردوغان در استوار کردن پایه‌های قدرت و پیشبرد سیاست‌های اسلامی‌اش از پشتیبانی آنان برخوردار است.⁴ علاوه بر اردوغان، چهره‌های مهم دیگری همچون عبدالله گل، بلنت آرنچ، مهمت علی شاهین و‌بسیاری از مؤسسان حزب عدالت و توسعه، همواره به تکایای نقشبندیه رفت و آمد کرده و با آن‌ها در ارتباط بوده‌اند.
۱. محمد رودگر، تأثیر عرفان نورسی بر اسلام اجتماعی ترکیه، جستارهای سیاسی معاصر، سال دهم، شماره۳، صفحه۲۳
۲. حسن اشرفی، اردوغان- گولن؛ جنگ قدرت پنهان، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح
۳. علیرضا مناف‌زاده، اسلام سیاسی در ترکیه و نقش تاریخی طریقت نقشبندیه، ۲۰۱۷/۰۴/۱۹
۴. همان.
