ه گزارش پایگاه خبری مفاز، اخیراً دادخواست جالبی به دادگاه اسرائیل رسیده است. شاکیان جوانانی بودند که مسیر یهودیت ارتدوکس را ترک کرده بودند و از دولت اسرائیل شکایت کرده و آن را متهم کردند که سیستم آموزشی یهودیان ارتدوکس را مجبور نکرده است که آموزش عمومی سکولار به ویژه دروس ریاضیات و انگلیسی را در برنامه‌های درسی خود قرار دهد. این جوانان دولت را متهم می‌کنند که تحصیل آنها را تضمین نکرده است.
شکایت علیه دولت رد شد. دولت مدعی شد که این اتهام باید متوجه والدین می‌شد، زیرا آنها کسانی هستند که با فرستادن فرزندان خود به موسسات ارتدوکس به جای مدارس دولتی در دسترس، آنها را از تحصیل محروم کرده‌اند.
به طور کلی، می‌توان گفت که موضوع آموزش سکولار، محل اختلاف بین عموم یهودیان ارتدوکس و بقیه جامعه اسرائیل است. به عنوان یک قاعده، کودکان ارتدوکس در مدارس دولتی ارتدوکس به نام «آموزش مستقل» تحصیل می‌کنند. این مدارس جایگاه ویژه‌ای دارند. برخلاف مدارس دولتی سکولار معمولی، مؤسسات مستقل بسیار اندک (اگر اصلاً وجود داشته باشد) تحت کنترل وزارت آموزش و پرورش هستند. موضوع بودجه دولتی برای این مدارس ارتدوکسی در طول سال‌ها به یک موضوع بسیار حساس سیاسی تبدیل شده است.
در طول سال‌ها، ائتلاف‌های دولتی که احزاب ارتدوکس را شامل نمی‌شدند، به طور سیستماتیک سعی کردند تخصیص بودجه دولتی را به گنجاندن آموزش عمومی مشروط کنند. با این حال، زمانی که احزاب ارتدوکس کنترل دولت را در دست داشتند، موفق شدند شرط آموزش سکولار را از بودجه جدا کنند.
اکنون، متوجه می‌شویم که پدیده‌ای برعکس نیز وجود دارد: والدینی که کودکان خود را به مدارس ارتدوکس سپرده‌اند، از آنها می‌خواهند که به فرزندانشان اجازه دهند دروس سکولار را نیز بیاموزند.
این درخواست امروزه با صدای بلند از والدین همه جریان‌ها در جامعه ارتدوکس شنیده می‌شود، حتی آنهایی که از جریان‌های حسیدی (زیرگروه یهودیت حریدی) و محافظه‌کارتر هستند، نه فقط آن حلقه‌های ارتدوکس که مدرن‌تر تلقی می‌شوند. والدین از مؤسسات ارتدوکس می‌خواهند که موضوعات سکولار مانند انگلیسی و ریاضیات را در برنامه‌های درسی قرار دهند تا وقتی زمان آن فرا رسید، پس از ازدواج و پایان تحصیلات خود در کولل (Kollel: مدارس دینی برای مطالعات تورات و تلمود)، فرزندانشان بتوانند بدون هیچ مانعی حرفه‌ای را بیاموزند.
با این حال، این موضوع در زمینه دیگری نیز به تیتر خبرها رسیده است. دو ماه پیش، روزنامه ارتدوکس ها میشپاچا گزارش داد که فرقه حسیدی «بلز»، فرقه‌ای که محافظه‌کار تلقی می‌شود، در اقدامی پشت صحنه تلاش‌هایی را برای ادغام موسسات آموزشی خود در سیستم مدارس دولتی انجام داده است؛ مدارس این فرقه مستقیماً در وزارت آموزش و پرورش ادغام خواهند شد، بدون اینکه بخشی از مدارس «آموزش مستقل» ارتدوکس باشند.
بر اساس این طرح، که باعث سر و صدا در جامعه ارتدوکس شده است، مؤسسات بلز موافقت خواهند کرد که موضوعات سکولار را در برنامه‌های درسی خود بگنجانند. در ازای آن، آنها بودجه کامل دریافت می‌کنند. این یک تغییر نسبت به وضعیت فعلی است که آنها به عنوان “موسسات معاف” تعریف می‌شوند، به این معنی که آنها از برنامه‌های درسی دولتی معاف هستند، اما فقط بودجه جزئی دریافت می‌کنند.
این خبر موجی از شوک را در میان ارتدوکس ها ایجاد کرده است. شخصیت‌های ارشد این فرقه – از جمله خاخام یسرائیل آیشلر، که نماینده فرقه در کنست است – به شدت مورد حمله قرار گرفته‌اند.
کسانی که با این اقدام مخالف هستند، رهبران اردوگاه ارتدوکس لیتوانیایی هستند. آنها استدلال می‌کنند که این یک گام خطرناک است، زیرا زمانی که مؤسسات بلز به سیستم مدارس دولتی بپیوندند، این امر به سیستم آموزشی دولتی مشروعیت می‌بخشد و مؤسسات دیگری وسوسه می‌شوند که این کار را انجام دهند. رهبری لیتوانی، که امروز جریان ارتدوکس را کنترل می‌کند، از این هم فراتر رفت و اعلام کرد که فرقه حسیدی بلز باید مجازات شود.
در سال 2020، جمعیت ارتدوکس در اسرائیل تقریباً 1,175,000 نفر بوده که 12.6٪ از کل جمعیت را تشکیل می‌دادند.
