به گزارش پایگاه خبری مفاز، در قاموس سیاسی-فکری هر جامعه و فرهنگ، واژه‌ها و مفاهیمی حساس و چالش برانگیز وجود دارد که همواره محل بحث و تضارب آرا بوده‌اند. در این میان، برخی اصطلاحات به سبب ذات و ماهیت حساسیت‌برانگیز خود، نه‌تنها در بعد ملی، بلکه در ابعاد فراملی، به عنوان مفاهیم پیچیده مطرح هستند. اقلیت، یکی از این لغات می‌باشد که چندی است در جامعه ما نیز محل مناقشه گشته است.
در یکی از جامع‌ترین تعاریف اقلیت در حوزه حقوق بین‌الملل، آمده است: اقلیت، عبارت از گروهی است که در حاکمیت شرکت نداشته و از نظر تعداد، کمتر از بقیه باشند و اعضای آن در عین حالی که تبعه آن کشور هستند، ویژگی‌های متفاوت قومی، مذهبی و یا زبانی با سایر جمعیت دارند و از نوعی حس وحدت منافع و همبستگی در جهت حفظ فرهنگ و آداب و رسوم یا زبان خود برخوردارند. به نظر می‌رسد تمایز جدی با سایرین و وضعیت غیر مسلط سیاسی( عدم مشارکت در قدرت سیاسی)، دو عنصر عینی مهم در خصوص مفهوم اقلیت است. به لحاظ ذهنی نیز احساس مشترک درون‌گروهی در تشکیل اقلیت، اهمیت زیادی دارد. به نظر بسیاری، گروه اقلیت تا هنگامی که احساس در اقلیت بودن نداشته باشد، اقلیت محسوب نمی‌شود.
با وجود تعریف مفهوم اقلیت، یافتن نمونه‌ها و مصادیق اقلیت در ایران، اندکی دشوار است. بر اساس عناصر عینی (مشارکت در حاکمیت) و ذهنی ( احساس اقلیت بودن) که تاکنون از سوی حقوقدانان سازمان ملل اعلام شده‌اند، دست‌کم در میان آذری‌ها، کردهای شیعه و…، یافتن چنین ویژگی عینی و حسی، امکان‌پذیر نیست.
به نظر می‌رسد در اینجا مسئله مشارکت در حاکمیت، یک خط ممیز و آشکار است. گروه‌هایی که امکان مشارکت در حاکمیت را دارا باشند، اقلیت نیستند، هرچند واجد سایر ویژگی‌ها باشند؛ اما مفهوم اقلیت دینی، نه‌تنها مصادیق دقیقی دارد، بلکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز شناخته شده است و با وجود انتقادات نهفته در واژه اقلیت، این کلمه در عرف جامعه متکثر ایران، ذوب شده و به‌ویژه، قائل شدن حقوق شناخته‌شده در قانون اساسی برای آن، اهمیتی مضاعف بر این پذیرش و جایگاه، بخشیده است.
به نظر می‌رسد، وجه عمده مناقشات و تضارب‌آرای موجود در این زمینه، ریشه در همان جنبه ذهنی یادشده در تعریف مفهوم اقلیت دارد؛ آنچه در بیان برخی با عنوان احساس تبعیض و بی‌عدالتی مورد اشاره قرار گرفته‌است؛ اما نکته قابل تأمل آن است که این احساس بیش از آن‌که برگرفته از شرایط واقعی یعنی بی‌عدالتی باشد، امری است درونی و ناشی از فضای اندیشه‌ای حاکم بر جامعه. البته شکی نیست که بازسازی ساخت فکری و فرهنگی، جهت اصلاح نگرش اجتماعی نسبت به نقش و جایگاه اقلیت‌های دینی به عنوان شهروندان درجه یک- و چنانچه اشاره شد، اعضای یک ملت- ضروری است.
