به گزارش خبرنگار مفاز، حجت الاسلام والمسلمین علی محمدی هوشیار، پژوهشگر و کارشناس حوزه فرق و ادیان در سومین جلسه کارگاه مجازی فرقه شناسی که از سوی موسسه بصائر قم برگزار شد، اظهار کرد: فرقه یک واکنش در مقابل طرح یک سوال اجتماعی است، سوالی که در جامعه مغفول مانده و به آن پاسخ داده نشده است.
وی افزود: عرفان حلقه در واکنش به یک سوال معنوی و جریان احمدالحسن در واکنش به یک سوال مهدوی شکل گرفته اند.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت جهاد تبیین، افزود: یکی از ثمرات جهاد تبیین پیشگیری از فرقه‌های اجتماعی است.
حجت الاسلام محمدی هوشیار بیان کرد: شبهه نمی تواند فرقه را به وجود بیاورد اما زمانی که یک سؤال در ذهن شخص به وجود آمده و پاسخ داده نمی شود، به تدریج در اذهان پرورش یافته و فرقه به وجود می‌آید.
حجت الاسلام محمدی هوشیار ادامه داد: شبهه که در واکنش به سوالی فرقه ای ایجاد می شود، باعث ثابت‌قدم‌تر شخص نسبت به فرقه می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه اولین طبقه از فرقه ها، فرقه های کلامی هستند، عنوان کرد: دومین طبقه فرقه‌های معنویت گرا هستند که ارائه تعریف درست و دقیقی از معنویت در شناخت فرقه های معنویت گرا جایگاه مهمی دارد.
«معنویت» واژه‌ای جعلی و وارداتی است
وی با بیان اینکه معنویت بستر جعلی از واژه معنوی است و به معنای هر چیزی است که منصوب به معنا باشد، گفت: واژه معنوی معانی مختلفی همچون حقیقی، راز، اصلی، باطنی و روحانی دارد، همچنین امور قلبی و امور روانی را در کنار واژه معنوی می توان گنجاند.
حجت الاسلام محمدی هوشیار با بیان اینکه چیزی به نام معنویت در واژه های دینی نداریم، تصریح کرد: در این زمینه جعل واژه صورت گرفته است و چچ «معنویت» از واژگان وارداتی است که سر زبان‌ها افتاده است.
پژوهشگر حوزه فرق و ادیان افزود: معنویت گراهای جدید، زندگی معنوی خود را لزوما به معنای تعلق به یکی از ادیان الهی نمی دانند بلکه مجموع اموری که سبب آرامش، شادی و امید و مثبت‌اندیشی آنها شود، معنویت می‌نامند.
حجت لاسلام محمدی هوشیار بیان کرد: این آرامش، شادی و امید در دین وجود دارد اما از نظر آنان آرامش، شادی و امیدی که القا می شود به خداوند ارتباطی ندارد و بر اساس کارهای غیرعقلانی به وجود می آید که ثمره آن بی اعتنایی و بی غیرتی است.
کارشناس حوزه فرق و ادیان با اشاره به اینکه معنویت از دید این افراد وسیع است؛ طیف وسیعی که جنبش هایی مرتبط با مواد مخدر، رقص و بی بند و باری جنسی، جن گیری، شیطان پرستی، مراقبه، خدمات اجتماعی و بشقاب های پرنده را در بر می گیرد.
حجت الاسلام محمدی هوشیار ابراز کرد: مبلغان این‌گونه مباحث که در ایران نیز بسیارند، ریاضت های نادرست را در قالب مباحث معنوی به مردم منتقل می کنند.
فرقه‌های معنویت‌گرا
وی با اشاره به چند مدل از فرقه های معنویت گرا عنوان کرد: زیر شاخه اول معنویت مومنانه، در هم آمیختگی معنویت و دین مصیبتی که شامل حال ما نیز می‌شود، واژه‌ای وارداتی و با مفاهیمی وارداتی است.
وی فرقه‌های صوفیه را از جمله معنویت مومنانه دانست و افزود: صوفیه تلاش می‌کند بعضی از امور غریزی انسان مثل رقص را وارد دین کنند در حالی که ما در دین چیزی به این نام نداریم که از آن به اصل عبادت نیز یاد شود؛ این ثمره در هم آمیختگی معنویت به معنای انحرافی با دین اسلام است.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه معنویت فیلسوفانه شاخه دوم فرقه‌های معنویت گرا است، ادامه داد: در نگاه فیلسوفانه معنویت دامنه گسترده ای از بالاترین امر بشری که در جستجوی معانی هستی شناسانه و بعد متعالی وجود انسان است و فیلسوف بر این باور است که کشف حقایق هستی او را به معنویت ناب خواهد رساند.
حجت الاسلام محمدی هوشیار با بیان اینکه معنویت روانشناسانه شاخه سوم فرقه‌های معنویت گرا است، خاطرنشان کرد: بنا به تعریف برخی از غربی‌ها معنویت همان چیزی است که به همه مسائل زندگی معنا می بخشد، این تعریف زمانی کامل می شود که ما روی معنویت کار و ابعاد مختلف آن را بررسی کنیم.
وی ادامه داد: فرقه اکنکار از فرقه های خطرناک در شاخه معنویت روانشناسانه است و قانون جذب هم در این طبقه بررسی می شود.
حجت الاسلام محمدی هوشیار بیان کرد: فرقه ها را می توان از نظر رفتاری، اهداف و همچنین بر اساس علت های شکل گیری و یا روابط فرقه ای، مردم شناسی فرقه ای، انواع گرایش ریشه ای محافظه کارانه فرقه، نمادهای فرقه ای، اعضای فرقه و روش تبلیغ نیز طبقه بندی کرد.
