به گزارش پایگاه خبری مفاز، نام احسان یارشاطر، با یکی از مشهورترین دائره‌المعارف‌های مربوط به ایران، یعنی ایرانیکا پیوند خورده‌است. یارشاطر در خانواده‌ای بهائی در همدان متولد شد و تحصیلاتش را در انگلیس و آمریکا در موضوع زبان‌شناسی به سرانجام رساند و پس از بازگشت به ایران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب را با همکاری اسدلله علم دایر کرد¹ و همزمان به عنوان نماینده ایران در محافلی چون مجمع بین‌المللی زبان‌شناسی لندن و کنفرانس خاورشناسان آمریکا حضور یافت. تقریبا در همین زمان بود که وی رسماً به عضویت فراماسونری و لژ مهر درآمد.²
یارشاطر علاوه بر پیروی از فرقه بهائیت، با عضویت در فراماسونری و ارتباط گرفتن با رجال سیاسی دربار، توانست بر بخشی از حوزه فرهنگ و نشر جامعه ایران مسلط شود. یارشاطر از سال ۱۳۴۷ ه.ش، پروژه تدوین دانشنامه‌ای را به زبان انگلیسی درباره ایران، با حمایت مالی هویدا آغاز کرد که پس از پیروزی انقلاب، ادامه تدوین آن را در آمریکا دنبال نمود.
از مکاتبات احسان یارشاطر با برنارد لوئیس، تاریخدان برجسته‌ای که آشکارا تاریخ را به عنوان سلاحی سیاسی علیه مسلمانان و منطقه غرب آسیا به کار برد، نباید به سادگی گذشت.³
او در ایرانیکا به تحریف مسائل تاریخی و فرهنگی ایران پرداخت مثلا درباره زمینه‌سازان فکری مشروطه، در کنار نام سیدجمال‌الدین اسدآبادی، از میرزا ملکم خان و سران بهائیت هم نام برد و همچنین به طور مفصل به تجلیل از حسینعلی نوری، سرکرده بهائیت پرداخت.⁴
از نظر آتاتورک‌گونه یارشاطر برای حذف خط فارسی و نوشتن به صورت لاتین گرفته تا اکثریت یهودی- بهائی دست‌اندرکاران ایرانیکا و همینطور تحریف تاریخ و فرهنگ ایرانی، همگی نشان‌دهنده عدم باورپذیری این مسئله است که فعالیت‌های او صرفاً با انگیزه علمی و ایران‌دوستی صورت می‌گرفت.
۱. حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد ۱، صفحه۲۰۴.
۲. اسماعیل رائین، فراماسونری در ایران، جلد ۲، فهرست لژ مهر.
۳. ماندانا زندیان، احسان یارشاطر در گفتگو با ماندانا زندیان، صفحه ۱۶۷.
۴. میکائیل جواهری، بهائیت پادجنبش تجدید حیات ملت ایران، صفحه۳۹۹.
