به گزارش خبرنگار پایگاه خبری مفاز، منتظر بلوچی، دانش آموخته مقطع دکتری رشته مطالعات تطبیقی ادیان گرایش الهیات مسیحی در نشست انسان شناسی الهیات ارتودکسی راینهولد نیبور در مواجهه با الهیات لیبرال که به همت گروه ادیان ابراهیم دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد، گفت: الهیات نو ارتودکسی علیه الهیات لیبرال شوریده است.
وی با اشاره به اینکه الهیات لیبرال در اواخر قرن 19 در زمین گسترش یافت، افزود: از ویژگی های آن می توان به نقطه ضعف هایی که در برابر منتقدان علمی الهیات بود اشاره کرد. الهیات لیبرال خود باختی شدیدی در برابر منتقدان نشان داد، این الهیات لیبرال انتقادهایی که به کتاب مقدس وارد شد را پذیرفت و بسیاری از آموزه های اساسی در کتاب مقدس را الیهات لیبرال از بین برد.
بلوچی با بیان اینکه الهیات لیبرال گناه را حاصل جهل و نادانی انسان تلقی کرده و گناه را به علت ماهیت و ذات انسان ندانستند و به پیروی از مدرنیته اعتقاد پیدا کرد، گفت: الهیات لیبرال معتقد بود انسان در حال علم و پیشرفت است.
وی اظهار کرد: در این نوع الهیات نقش حضرت عیسی(ع) از خدا و پسر خدا گرفتند و عیسی(ع) را به عنوان معلم تاریخی و انسان آگاه شمردند و به دنبال عیسی تاریخی بودند.
بلوچی با بیان اینکه در قرن بیستم با شروع جنگ جهانی ابتدا بادکنکی که برای توانایی و پیشرفت و تکامل انسان مطرح شده بود از بین رفت و وحشی گری رواج یافت که این ویژگی در حیوانات هم در تاریخ جهادن دیده نشده بود، گفت: الهیات نوارتودکس با این دیدگاه وارد شد و خودشان دانش آموخته الهیات لیبرال بودند و این الیهات نوار ارتودکس الهیات لیبرال را زیر سوال برد.
وی با بیان اینکه منظور از نوار ارتودکس الهیات ارتودکس، کاتولیک و پروتستان اولیه است، گفت: پروتستان اعتقادی بود که معتقد بود با گذر و جریان زمان الهیات تصحیح می شود.
بلوچی تصریح کرد: نواارتودکس منظور بازگشت به الهیات ارتودکس و الهیات سنتی با تفسیر نو و مدرن متناسب با دنیای امروز برای حل مشکل مردم است.
نیبور معتدل ترین الهیدان نوارتودکس است
وی در ادامه با بیان اینکه الهیدانان نوارتودکس هیچکدام شبیه هم نیستند، گفت: اگر الهیدانان نوار ارتودکس را یک طیف معتدل بدانیم، نیبور معتدل ترین الهی دان نوارتودکس است.
بلوچی با بیان اینکه الهیات نوار ارتودکس به الهیات بد بینی معروف است و به انسان بدبین است، ادامه داد: در این نوع الهیات شر را در وجود انسان می داند و آن را در ذات و ماهیت انسان نمی داند ولی گناهکاری انسان را اجتناب ناپذیر می داند.
وی با بیان اینکه انسان شناسی مهم ترین مساله ای است که نیبور به آن پرداخته است، گفت: انسان شناسی پایه و اساس الهیات دیگر است.
دانش آموخته مقطع دکتری رشته مطالعات تطبیقی ادیان گرایش الهیات مسیحی با بیان اینکه مهم ترین ویژگی که نیبور برای انسان ذکر می کند خودتعالی انسان است، اظهار کرد: مفهوم این است که انسان محدود است و محدودیت خود را می شناسد.
وی خودتعالی را ویژگی منحصر به فرد نفس عنوان کرد و ادامه داد: انسان که می داند محدود است و علم به محدودیت دارد به این آگاهی از محدودیت نفس متعال یا آگاه می گویند.
بلوچی در ادامه اظهار کرد: نیبور معتقد است انسان نمی تواند به کمال برسد فقط می تواند در جهت کمال حرکت کند.
وی به بیان سطوح مختلف تعالی نفس پرداخت و گفت: نوعی فراتر رفتن از نفس از فرایند طبیعی صرف و ایستادن در خارج از طبیعت وجود دارد که در آن در عین حالی که در طبیعت است، اما موجودی متفکر است، طبیعت را می شناسد و آگاهانه سعی در کنترل و ساختن آن دارد، انسان در این کار خود را به عنوان یک حیوان سازنده نشان می دهد.
بلوچی بیان کرد: سطح بالاتری از تعالی نفس شامل توانایی انسان در ایجاد مفاهیم عقلانی کلی و آگاهی او از این توانایی است، با این توانایی انسان نه تنها از طبیعت بلکه از جهان فراتر می رود.
وی اظهار کرد: اوج دیگری از تعالی، آگاهی مفهومی به خودآگاهی است، جایی که انسان در خارج از خود ایستاده است، خودآگاهی اوج روح انسان است، در اینجا نفس با آزادی بی حد و مرز و خدا روبرو می شود.
دانش آموخته مقطع دکتری رشته مطالعات تطبیقی ادیان گرایش الهیات مسیحی در رابطه با تعالی نفس از جهان و از خود گفت: انسان درگیر محدودیت های طبیعت است اما از این محدودیت خود آگاه است، دانش انسان محدود به زمان و مکان است اما به این محدودیت آگاه است.
وی ادامه داد: در این راستا انسان وضعیت محدود خودش را با کل می سنجد پس از کل یک آگاهی دارد، برای انسان ارزش ها مطرح هستند که فراتر از طبیعت است و انسان در جست و جوی معنای زندگی است که نمی تواند داخل خود آن زندگی باشد.
بلوچی در رابطه با پارادوکس اساسی در ماهیت انسان از نظر نیبور ادامه داد: انسان فرزند طبیعت است در معرض دگرگونی های آن بوده و با تکانه های آن هدایت می شود.
وی ادامه داد: انسان روحی است که خارج از طبیعت، خودش، عقلش و جهان قرار دارد این واقعیت در یک یا چند جنبه از آن توسط فلسفه های مختلف درک می شود اما غالبا در کلیت کامل آن درک نمی شود.
بلوچی افزود: فلسفه هایی که تمایل دارند با تأکید بر قوای عقلانی انسان و ظرفیت او برای تعالی و به منظور فراموشی پیوستگی او با طبیعت به صورت زودهنگام و بی کیفیت، انسان را با الوهیت و ابدیت تعریف می کنند و فلسفه های طبیعت گرایی که منحصر بفرد بودن انسان را در هاله ای از ابهام قرار می دهند.
وی در رابطه با ساحت های ذاتی انسان در الهیات«خود» گفت: ماهیت انسان شامل یگانه انگاری مونیسم، دوگانه انگاری دوئالیسم و سه گانه انگاری تریکوتومیسم است.
بلوچی بیان کرد: عصر مدرن با دوگانه انگاری صریح دکارتی شروع شد که در آن نفس و بدن کاملا متمایز و به هم پیوسته هستند، ظاهرا هر یک از این دو می تونند بدون دیگری وجود داشته باشند اما رازی که حل نشده باقی ماند چگونگی تأثیر این دو بر همدیگر است، دلیل اصلی این دیدگاه مراجعه درونگرایانه اول شخص به خودش است که می تواند خود را بدون بدن تصور کند.
وی اظهار کرد: از ویژگی های مهم در بحث انسان شناسی نیبور بحث فردیت انسان است که روی آن تأکید می کند.
بلوچی خاطرنشان کرد: فردیت ثمره طبیعت و روح است، اگرچه ارگانیسم فیزیکی، وجود مجزای نفس را حفظ می کند اما طبیعت فقط به تدریج به واقعیت فردیت صعود می کند، جهان غیرارگانیک در معرض تکرارهایی است که می توان با دقت ریاضی ترسیم کرد از این رو رابطه ای نزدیک بین فیزیک و ریاضیات وجود دارد.
وی ادامه داد: طبیعت ویژگی تشخیص را تأمین می کند اما آزادی روح فردیت واقعی است و انسان برخلاف حیوانات نه تنها یک مرکز دارد بلکه یک مرکز فراتر از خود دارد، انسان می تواند خود را موضوع خودش قرار دهد، آگاهی انسان شامل تمایز شدید بین خود و کلیت جهان است، بنا بر این خودتعالی اساس فردیت است.
بلوچی بیان کرد: امکان تعالی ظرفیت هایی بی پایان برای تغییرات و تنوع انسان فراهم می کند، هر انگیزه ای از طبیعت انسان می تواند اصلاح شود و گسترش یابد، سرکوب شود و با سایر انگیزه ها در تغییرات بی شماری ترکیب شود، در نتیجه هیچ فرد انسانی مانند انسان دیگری نیست.
وی اظهار کرد: واقعیت فردیت در دین مسیحی به بالاترین توسعه و پیشرفت خود می رسند و فرهنگ مدرن که با رنسانس آغاز شده است می کوشد ایده فردیت را فراتر از حد مسیحی مطرح کند، مسیحیت به دنبال بسط و تشدید حس فردیت انسان است زیرا روح در آزادی خودش در نهایت فقط به اراده خدا محدود می شود و راز قلب انسان فقط با حکمت الهی کاملا شناخته و داوری می شود.
بلوچی یادآور شد: نیبور نفس را در سه دیدگاه نچرالیسم که سبب نابودی فردیت می شود، نفس در دیدگاه کتاب مقدس که سبب حفظ فردیت مخلوق می شود و نفس در دیدگاه ایدئالیسم که نابودی فردیت را در پی دارد، مطرح کرده است.
وی بیان کرد: دیدگاه دینی فردیت را حفظ می کند چون می گوید فرد مخلوق و محدود است و نمی تواند کاملا از محدودیت ها آزاد شود البته در فردیت خود می تواند متکامل بشود.
