به گزارش پایگاه خبری مفاز، مؤسسه مطالعات و تحقیقات امنیت ملی اسرائیل (INSS) در گزارشی از شیخ الازهر انتقاد کرد. این گزارش توسط خاورشناس یهودی، افیر وینتر، محقق ارشد این مؤسسه و مدرس گروه مطالعات عربی و اسلامی دانشگاه تل آویو با عنوان: «از اسلام معتدل تا اسلام رادیکال… الازهر در کنار حماس ایستاده است» تهیه شده است.
در این گزارش آمده: «از زمان حملات حماس علیه اسرائیل در هفتم اکتبر گذشته، محکومیت‌های علمای جهان عرب و اسلام آغاز شد. اما این محکومیت‌ها پس از آنکه توسط الازهر مصر نیز تایید و تاکید شد، گسترش یافت.»
الازهر به «حمایت از افراط گرایی» متهم شد
این پژوهشگر یهودی در ادامه می‌گوید: «نهادی که مصر معمولاً از آن به عنوان چراغ اعتدال دینی و پرچمدار عقیدتی جنگ با افراط گرایی اسلامی یاد می‌کند، به عنوان حامی افراط گرایی ظاهر شده است. با شروع جنگ، الازهر کارزاری با هدف تحریک خصومت در افکار عمومی عربی و اسلامی علیه اسرائیل و حامیان آن در غرب راه اندازی کرد. با توجه به اوضاع وخیم فعلی، اسرائیل، مصر و طرف‌های تاثیرگذار منطقه‌ای و بین‌المللی باید به سرعت و قاطعانه برای مهار این لفاظی خطرناک اقدام کنند.»
گزارش مؤسسه اسرائیلی همچنین حاکی از آن است که «الازهر یک مؤسسه اسلامی باستانی است که در سال ۹۹۸ در قاهره به عنوان آکادمی مطالعات اسلامی تأسیس شد و توسط جمال عبدالناصر رئیس جمهور فقید مصر در سال ۱۹۶۱ ملی شد و دولت مصر نیز از آن پیروی کرد.»
در این گزارش نویسنده مدعی شد که از آن زمان، الازهر به ابزاری برای مشروعیت بخشیدن به سیاست‌های رژیم‌های در حال تغییر مصر و انتشار پیام‌هایی به نام خود در عرصه داخلی و خارجی، از جمله پیام‌های مربوط به روابط با رژیم صهیونیستی تبدیل شده است.
الازهر در دوران سیسی
نویسنده بیان می‌کند که الازهر از آغاز حکومت عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور این کشور، یک خط دوگانه را در پیش گرفته است: از یک سو، با لفاظی‌ها و ایدئولوژی‌های افراطی مانند اخوان و سازمان‌های سلفی-جهادی مانند داعش که ثبات مصر را به خطر می‌اندازند، مبارزه می‌کند.
برای مثال حکمی مبني بر ممنوعيت پيوستن به اخوان المسلمين را منتشر كرد. زیرا آنها ثبات اجتماعی مصر را تهدید می‌کنند و قرآن و سنت را تحریف می‌کنند.
همچنین الازهر برای ترویج گفتگو، همزیستی و تساهل بین مسلمانان و مسیحیان در مصر و فراتر از آن تلاش می‌کند، بنابراین خود را به عنوان یک بازیگر مذهبی جهانی که یک جبهه ایدئولوژیک علیه سازمان‌های افراطی اسلامی، به استثنای سازمان‌هایی که علیه اسرائیل می‌جنگند، قرار می‌دهد.
از سوی دیگر الازهر بیش از یک دهه است که دائماً گفتمان خصمانه با اسرائیل را پرورش می‌دهد و در عین حال به مبارزه خشونت آمیز با آن، مشروعیت اخلاقی می‌دهد. الازهر از مبارزات مردم فلسطین علیه آنچه آن را «حکومت صهیونیستی» می‌خواند حمایت می‌کند و نسبت به برنامه برای یهودی سازی فلسطین و تصرف الاقصی و افشای جنایات علیه فلسطینیان موضع‌گیری می‌کند.
در زمان تشدید تنش بین اسرائیل و فلسطینی ها، الازهر از اعراب و مسلمانان خواسته تا در خط مقدم مبارزه با اسرائیل قرار گیرند.
حمله به شیخ الازهر
بر اساس این گزارش، شیخ الازهر احمد الطیب که از سال ۲۰۱۰ ریاست این مسجد را بر عهده دارد، روح زنده پشت خط تندرو مسجد الازهر در قبال اسرائیل محسوب می‌شود و او اغلب این پیام را تکرار می‌کند که «هر اشغالی دیر یا زود به پایان می‌رسد» یعنی حضور اسرائیل موقتی و محکوم به انقراض است.
این گزارش همچنین شیخ احمد الطیب را به حفظ تماس‌های منظم و آشکار با رهبران حماس متهم کرد، برخلاف نخبگان دیپلماتیک مصر که از زمان کنترل نوار غزه از تماس مستقیم با این جنبش اجتناب کرده‌اند.
این گزارش حاکی از آن است که در دسامبر ۲۰۱۷، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در اعتراض به انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس، الطیب را به دلیل امتناع وی از دیدار با مایک پنس، معاون رئیس جمهور وقت آمریکا، تحسین کرد.
در فوریه ۲۰۱۹، الطیب هیئتی از مقامات ارشد حماس از جمله هنیه و صالح العاروری را پذیرفت که از وی برای بسیج الازهر از طرف فلسطینی‌ها تشکر کردند.
الطیب نیز به نوبه خود ابراز تاسف کرد. زیرا درگیری‌های داخلی مسلمانان را از مسئله فلسطین دور می‌کند، رویکردی که «در خدمت منافع اشغالگران است و به جاه‌طلبی‌های خود برای بلعیدن فلسطین دست می‌یابد».
این مؤسسه همچنین خاطر نشان کرد که الازهر کمپینی را برای حمایت از جنبش حماس رهبری می‌کند، همانطور که در اولین واکنش به حمله ۷ اکتبر که منجر به کشته شدن بیش از ۱۴۰۰ اسرائیلی شد، الازهر گفت: ما با افتخار از حماس تلاش‌های مقاومتی که مردم فلسطین انجام دادند، حمایت می‌کنیم. و پس از آن به مدت چهار روز، الطیب با هنیه که به دنبال بسیج نفوذ الازهر برای پایان دادن به «تجاوز اسرائیل به غزه» بود، صحبت کرد. چهار روز بعد، الازهر پیام یکجانبه دیگری را به زبان‌های عربی، انگلیسی و عبری با عنوان «اشغال سرچشمه همه شرارت‌ها است» منتشر کرد.
همچنین بر اساس گزارش موسسه عبری، الازهر در بیانیه‌های مکرر خود از آغاز جنگ، از اقدامات حماس حمایت دینی و اخلاقی کرده و پیروان خود را در افکار عمومی فلسطین و مصر و در کل جهان اهل سنت برای مقاومت در برابر اسرائیل تحریک کرده است.
الازهر به تل آویو آسیب می‌رساند
این موسسه خطاب به رژیم مصر گفت: «حمایت مذهبی و سیاسی الازهر از عناصر مقاومت مسلحانه در فلسطین، خسارات جبران‌ناپذیری به تل‌آویو وارد می‌کند و ممکن است به جنگ‌های مذهبی دامن بزند به گونه‌ای که ثبات خاورمیانه به خطر بیفتد. این مستلزم اقدامات متقابل فوری توسط اسرائیل و جامعه منطقه‌ای و بین‌المللی است.
اسرائیل، آمریکا و کشورهای میانه رو عربی به رهبری عربستان سعودی و امارات باید از دولت مصر بخواهند که برای مهار الازهر به شدت فشار بیاورد. نفوذ و سیاست الازهر را سرکوب کنید و کمک مالی به آن را متوقف کنید تا زمانی که این نهاد مذهبی از انتشار پیام‌های افراطی، دامن زدن به تنش‌های سیاسی و مذهبی و تشویق تئوری‌های توطئه علیه اسرائیل دست بردارد.»
