به گزارش پایگاه خبری مفاز، انسان متمدن تلاش فراوانی کرد تا خود را بی نیاز از دین و معنویت نشان دهد و با دانش و عقل بشری تمام نیازهایش را برآورد اما نتوانست ایدۀ آرامش در زندگی منهای دین را اثبات کند. پس از اینکه دین و معنویات موضوعی حاشیه ای تلقی شد نه تنها چیزی بر سعادت بشر نیفزود، بلکه با هزار جلوه زندگی دنیایی جان ناآرام او افسرده تر و بی قرارتر شد و سرانجام در اوج تنعمات دنیایی، در برابر رنج حاصل آورد.
بی دینی و زیر بار سنگین بی معنایی به زانو درآمد جان ناآرام انسان فقط با معنویت و یاد خدا آرام می گیرد.
تجربه ناگوار زندگی بدون معنویت او را واداشت تا برای برآوردن نیاز اصیل و پایدار به معنویت، مرامها و مکاتب رنگارنگی بسازد و از لابه لای سنتهای کهن معنوی و اوهام و خیالهای خود، پدیده هایی به نام عرفان برآورد که نهایت سلوکشان تماشای صور خیالی به جای حقایق الهی
است.1
توسعه ابعاد مادی زندگی جوامع مدرن، نتوانسته از میزان احساس نیاز ریشه دار و همیشگی او به معنویت خواهی بکاهد، چرا که فطرتش خداجوست.2
متزلزل شدن اندیشۀ علم گرایی محض و افول صنعت محوری و سر برآوردن بیماریهای روانی زاییده مدرنیسم همچون افسردگی و استرس که زمینه ظهور پوچگرایی اجتماعی در اقشار جوان بود شرایطی را به وجود آورد تا معنویت خواهی آرام آرام به مطالبه ای عمومی تبدیل شود.
اکنون چند دهه ای است که به اقتضای بازار گرم تقاضای معنویت ،جویی عرضه این متاع نیز به شکلی چشمگیر رو به فزونی گذاشته است به گونه ای که بازار جهانی فرهنگ برای ذائقه تنوع خواه و سلیقه های رنگارنگ انسان دوره ما نسخه های متنوع کوتاه و بلند و جذابی میپیچد تا رضایت مشتری را هرچه بیشتر در این بازار گرم معنویت خواهی رهبران فرقه های نوظهور عرفان و معنویت را دستمایه قرار داده و آن را با اندیشه های خود گره زده اند.
«اشو» عرفان و معنویت را به سکس گره میزند «کارلوس کاستاندا» آن را با مواد تخیل زا و مخدر در آمیخته است. شیطان گرایان آن را همراه خشونتهای تند و مرضی عرضه می کنند.
«پائولو کوئلیو» معنویت و عرفان را در قالب رمان و ادبیات فانتزی ترویج می کند «کابالا» جادو و افسانه را معنویت معرفی می.کند بودا رهایی از خود را راه رسیدن به معنویت میداند و «اکنکار معنویت را در گریز از مسئولیت های اجتماعی و بی قیدی به سرنوشت دیگران جستجو می کند.
بیش از یک دهه است که هر یک از این عرفان ها نیز به نوعی در جامعه ایران مجال طرح یافته اند نه تنها از منظر ،ملی بلکه در نگاهی فراملی و در سطح مطالعات کلان فرهنگی بررسی پرونده رشد و زوال جریان عرفانه ای وارداتی در ایران ،معاصر کنکاشی منحصر به فرد و خواندنی است زیرا جامعه ایران در اطلس معنویت جهانی معاصر از جایگاهی بینظیر برخوردار است مردم ایران در سال ۱۳۵۷ش (۱۹۷۹م) قاطع ترین و نمایانترین حرکت بازگشت به معنویت را در جهان رقم زدند.
کشورهای غربی و اروپایی با درک این موقعیت حساس از معنویت گرایی بشر تلاش وسیع و همه جانبه ای را برای جهت دهی این گرایش جهانی به سوی منافع خود به کار گرفته اند در آغاز تلاش شد جلوی این معنویت خواهی گرفته شود اما تقاضا آن قدر فراوان بود که نتوانستند در مقابل آن مقاومت کنندو به ناچار به فکر مدیریت آن افتادند.
آنان با در اختیار داشتن ابزارهای متعدد و متنوع شگردهایی گوناگون برای بهره برداری مناسب از این فضای جهان به کار می گیرند پیدایش معنویت مدرن در قالب فرقه ای و غیر فرقه ای و آن هم فرقه های متعدد محصول این مدیریت است.
پی نوشت؛
۱- میر احمدرضا حاجتی عصر امام خمینی، ص ۱۷۴
2-(فطرت الله الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها) (روم/ ۳۰).
برگرفته شده از کتاب چپاول فرهنگی – مهدی سالاری
