به گزارش پایگاه خبری مفاز، «سارق روح» را احمد معظمی کارگردانی کرده و هومان فاضل نویسنده آن است. این سریال داستان آدم هایی است که گرفتار فرقه ها می شوند و تا سر حد مرگ پیش می روند. برای اطلاع از چند و چون سریال، روایت هومان فاضل و احمد معظمی را مرور می کنیم.
فرقه ها در جامعه مدرن
هومان فاضل برای نگارش، فیلمنامه ای درباره فرقه ها چه کرده و چه سختی هایی پیش رو داشته است. او به این سوال و پرسش های دیگر پاسخ می دهد:
در طول تاريخ كه نگاه مي كنيم هر بار فرقه اي روي كار آمده و از دل آن گروه هاي زيادي شكل گرفته است. شايد اين ظن براي خيلي ها وجود داشته باشد كه در دنياي امروز با گسترش علم و اطلاعات، فِرق تازه نتوانند گسترش يابند.
اصولا فرقه ها در جوامعي شكل مي گيرند كه داراي نحله هاي مختلف فكري هستند. الان تقريبا در جوامع مدرن، دوباره تعدد فرقه ها و بازگشت به فرقه ها بيشتر است. اين، بر اساس پژوهش هايي است كه انجام شده كه من هم كم و بيش درباره اش تحقيق داشته ام. فرقه با همه ديرينه بودن ،الان در جامعه مدرن رشد بيشتري پيدا كرده،چون ارتباطات باعث شده عضو گيري سريع تر انجام شود. از آن طرف زندگي ماشيني آدم ها را تنهاتر كرده است. الان اتفاقي رخ داده كه حتي آدم ها در فرديت خودشان مي توانند عضو يك فرقه باشند. بخاطر گستردگي جامعه مدرن و تنهايي آدم ها، تفكري مثل داعش،بخش زيادي از عضوگيري هايش در جامعه اروپايي انجام مي شود.
مفهومي كه در سريال مي بينيم چقدر صورت نمايشي دارد و چقدر منطبق با واقعيت است؟
بينيند سريال ،گرته برداري از يك اتفاق واقعي نيست.در«آسمان من»هم بخشي از داستان گرته برداري از واقعيت بود كه توسط نويسنده دراماتيزه شده بود.در«سارق روح» هم همين طور؛ يعني تركيبي از اتفاقاتي كه افتاده به همراه تخيل نويسنده. البته اتفاقات براي بيننده ناآشنا نيست؛ما در مدت اخير موردي چون نهنگ آبي را شاهد بوديم. بناربراين سريال،تركيبي از واقعيت و تخيل بود؛ بخشي را از پرونده هاي واقعي گرفتيم و بخش زيادي حاصل تخيل نويسنده است.
خيلي از هشدارهاي مهم در قالب ديالوگ بيان مي شد. در نمايش اصل واقعيت محذوريت داشته ايد؟
من مطالعه طولاني در زمينه فرقه ها داشتم. فيلم و سريال زيادي حتي آن ها كه در دوران صامت، درباره فرقه ها ساخته شده اند، را ديدم. كلي كتاب در اين زمينه خواندم. نكته اي كه هست اين كه وقتي وارد مناسك فرقه مي شويد و آن سمت را مي بينيد،بخاطر محدوديت هاي اخلاقي و هزاران دليل ديگر كه باعث مي شود باورپذيري ماجرا از بين برود، بهتر است از نمايش آن پرهيز كنيد. راه حلي كه ما پيدا كرديم اين بود كه بازتاب فرقه را روي آدم ها ببينيم. يعني ببينيم كه انديشه فرقه چه اثري روي آدم ها دارد. به خاطر همين نه وارد مناسك فرقه شديم نه آن ها را نشان داديم .حتي دوربين ما به آن سمت نرفت و با تيم عمليات وارد آن ها شد. اين نوع ساختار انتخاب خودمان بود چون مطمئن بودم اگر بخواهيم آن سمت را نشان دهيم مخاطب پس مي زند.
سريال با يك انتحاري داعشي شروع مي شود و در پايان هم دوباره او را مي بينيم. پرداختن به تفكر داعش و نسبت آن به فرقه ها چه دليلي داشت؟
باتوجه به مشاوره هايي كه آقاي اصفهاني به ما دادند،براي اين كه بتوانيم چندين نوع تفكر فرقه اي را به مخاطب نشان دهيم ،به اين نتيجه رسيديم..
شخصيت دانيال حكيمي به عنوان قطب مقابل تفكر فرقه، گاهي طوري رفتار مي كند كه گويي اين تفكرها «هيچ» است. اين برخوردها نقض غرض نيست؟
سريال ما يك درون مايه اصلي دارد و آن اين است كه زماني كه خانواده،اعضاي خود را محكم درون خود نگه دارد، هيچ تفكر بيروني نمي تواند آن را تهديد كند. تمام مانوري كه كاراكتر دانيال حكيمي مي داد،همين بود. براي اين كه به مخاطب آموزش هاي لازم را بدهيم، شخصيت را كسي ديديم كه استاد دانشگاه است. او در قالب صحبت با دانشجوها،حرف هايي به مخاطب مي زند. او جاهايي كه درباره فرقه با طنز صحبت مي كند،مخاطبش كساني اند كه آشنايي كامل با آن دارند. اما وقتي طرف او آدم هاي درگير با پرونده ها است،جدي مي شود و نگاه طنز را ندارد.
یک موضوع چالش برانگیز
«سارق روح» از نظر کارگردانی متفاوت ترین تجربه کاری احمد معظمی است. او در این باره توضیح می دهد:
چطور تصمیم گرفتید به فرقه‌های انحرافی بپردازید؟
طرح این سریال را دکتر مرتضی اصفهانی نوشت و همراه هومان فاضل تحقیقات گسترده‌ای انجام دادند که نزدیک به دو تا سه سال طول کشید و بعد از جمع آوری تحقیقات، فیلمنامه به نگارش در آمد. وقتی پیشنهاد کارگردانی این اثر به من داده شد، آنچه مرا برای کار وسوسه کرد، موضوع سریال بود. به هر حال یک موضوع چالش برانگیز و جذاب دستمایه کار بود و این یعنی، حرکت روی لبه پرتگاه. در واقع همین موارد به جذابیت‌های کار اضافه کرد و من هم ترغیب شدم کارگردانی را با جان و دل بپذیرم. ضمن این‌که همان‌طور که خودتان اشاره کردید این موضوع در قالب ساختارهای مختلف غیرنمایشی پرداخت شده بود، اما نه در قالب یک مجموعه تلویزیونی. علاوه بر آن هدف از ساخت سارق روح، یک مجموعه سرگرم‌کننده نبود، بلکه قرار بود پیام‌هایی با اهمیتی را از طریق این مجموعه به مخاطب منتقل کنیم. معتقدم وقتی یک اثر پیامی برای مخاطب دارد، حتماً می‌تواند اثرگذار باشد. خوشبختانه توانستیم به اهداف‌مان برسیم.
خودتان قبل از کارگردانی این مجموعه تحقیقاتی درباره عرفان‌های کاذب انجام دادید ؟
قبل از ساخت این مجموعه انگیزه‌ای برای مطالعه درباره این موضوع نداشتم، اما وقتی قرار شد چنین اثری را بسازم، شخصاً مطالعه کردم تا بیشتر به کار اشراف داشته باشم.
در چند قسمت تعدادی بازیگر مهمان به مجموعه اضافه می‌شود و با توجه به این‌که قبلاً هم ساخت مجموعه‌های اپیزودیک را داشتید، آیا به این ساختار علاقه‌مندید؟
نمی‌توان گفت که سارق روح یک سریال اپیزودیک است، بلکه با حضور بازیگران مهمان داستان‌های مختلفی را پیگیری می‌کنیم.برایم فرقی نمی‌کند که یک اثر اپیزودیک باشد یا قصه پیوسته تا کارگردانی آن را بپذیرم، بلکه دلم می‌خواهد کار محتوای درست داشته باشد. این مجموعه 75 بازیگر اصلی دارد و بسیار هم پر هزینه بود. این طور نبود که ما در دو یا سه لوکیشن باشیم. تهیه‌کننده سریال واقعاً سنگ تمام گذاشت و امکانات مناسب و استاندارد فراهم کرد تا خروجی کار قابل قبول باشد. ما تلاش کردیم با این سریال متفاوت تغییری در ذائقه مخاطب ایجاد کنیم.
به همین دلیل از قاب بندی‌های معمولی هم استفاده نکردید؟
بله، چون چنین قصه‌ای یک ساختار متفاوت هم می‌طلبید. خود فیلمنامه ساختار را تعریف می‌کرد. سریال سارق روح یک اثر ساده آپارتمانی نبود که سرصحنه دکوپاژ آن چیده شود. من قبل از کار به همه زوایای کار فکر کرده بودم. مرتضی متولی مدیر تولید زحمت زیادی کشید و لوکیشن‌ها قبل از شروع کار بازبینی شده بود. البته می‌توانم به مخاطب نوید بدهم که در حال حاضر هم مشغول کارگردانی یک سریال عجیب و غریب هستم و برای پخش این سریال لحظه شماری می‌کنم و می‌توانم به جرات بگویم اثر متفاوتی است.
