هشتمین نشست «آفاق اندیشه» در حسینیۀ ارشاد در تاریخ یکشنبه ۱۰/۲/۹۶ از ساعت ۱۶ تا ۱۸ برگزار شد. در این نشست همایون همتی، استاد دانشگاه در رشتۀ ادیان و عرفان تطبیقی دربارۀ افکار و آراء مارتین لوتر و مکتب پروتستانتیسم و اصلاح دینی در مسیحیت سخنرانی کردند و گفت: این روزها سالگرد پنجاهمین سال تأسیس حسینیۀ ارشاد است که آن را به همۀ دست اندرکاران و مسئولان این مؤسسۀ فرهنگی شریف تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم در ارائۀ خدمات اسلامی، فرهنگی، و هنری موفق باشند.
وی گفت: بحث دربارۀ مارتین لوتر هنوز هم بحث نسبتاً تازه‌ای است. مارتین لوتر در کشور ما اکثراً دستمایۀ سیاست‌بازی شده و بعضی روشنفکران پنداشته‌اند می‌توانند ژست لوتری در برابر روحانیت بگیرند و ندای مخالفت سردهند. برخی روحانیون عزیز هم فکر می‌کنند لوتر به کلی ضد دین بوده است. تفکر لوتر مجموعه‌ای است از نکات مثبت و خطاآمیز و او را باید در تمامتش دید نه به شکل شبح آسا و ناقص.
همتی در ادامه مختصری از زندگینامۀ لوتر را شرح داد: لوتر در شهر آیزلِبِن زاده شد. او تا مقطع کارشناسی ارشد حقوق (به خواست پدرش هانس) خواند و دکترای الهیات گرفت. او در این ایام سکولار بود و علقۀ دینی نداشت. او در زمان پاپ لئوی دهم می‌زیست. لوتر در شهرهای آیزلبن، ماگدبورگ، آگدناخ، مانسفیلد (محل تحصیل)، ارفورت (تحصیلات دانشگاهی)، و ویتنبرگ (در پایان عمر) زیست و استاد دانشگاه ویتنبرگ شد.
همتی تصریح کرد: روزی در خارج از شهر در راه می رفت که صاعقه ای جلویش را گرفت و به حالت سجده روی زمین افتاد و گفت: سَنت «آن» (از القاب حضرت مریم (س)) قول می دهم که راهب شوم! سپس متحول شد و به راهبان آگوستینی (فِرایار) پیوست و مشغول ریاضت و رهبانیت به عنوان یک «پِریست» شد. لوتر نه می خواست مذهب جدیدی به مسیحیت بیفزاید نه می خواست انقلاب کند نه با کاتولیسیسم و واتیکان دربیفتد همۀ اینها موج سواری و اتفاقی بود. او حتی در آثارش دو واژۀ «رفورم» (اصلاح) و «پروتستانتیسم» را به کار نبرده است.
وی افزود: در زمان ریاضت لوتر متوجّه شد بخشی از بندهای کتاب مقدس بد فهمیده شده است. او سرانجام تزهای ۹۵ گانه خود را در این زمینه نوشت و بر سر در کلیسای ویتنبرگ آویخت و بعداً برای واتیکان ارسال کرد. لوتر در بندهای پایانی تزهای ۹۵گانۀ خود، اتوریته و معصومیت (Infallibility) پاپ را رد کرد و گفت پاپ حق تفسیر کتاب مقدس و «Dogma» یعنی عقاید مسیحی (که از حقوق انحصاری و ویژۀ پاپ در مسیحیت است) را ندارد و «بهشت فروشی» کلیسا و اشرافی‌گری کشیشان را مذمت کرد و خواستار پایان دادن به آن شد. لوتر شهرت و محبوبیت یافت و شاهزاده‌های آلمان از او حمایت کردند. چندین مناظره بین او و کلیسا برگزار شد. پاپ دستور به دستگیری و قتل او داد. نهایتاً لوتر با کمک دوستان پرنفوذش به قلعۀ «وارتبورگ» گریخت، با شاگردش کاترین فون بارا ازدواج کرد و کتاب مقدس را برای اولین بار در قرن ۱۱ میلادی به آلمانی ترجمه کرد. او ۵۴ کتاب دارد. کتاب‌های “Here I Stan” (من اینجا می ایستم) دو «کاتشیسم» بود و تنها برای کتاب مقدس حجیّت قائل بود و مصلوب شدن عیسی را مهم ترین واقعه در مسیحیت می‌دانست.
همتی اشاره کرد: جنبش پروتستانتیسم ابتدا بر اعتراض و پروتست شاهزادگان به حکومت مرکزی اطلاق می‌شد و بعد به حرکت لوتر تعلق گرفت. سپس آموزه‌های «عادل شمردگی»، «آمرزیدگی»، «گناه اولیه»، «تعریف ایمان به امید و اعتماد» و «اصل دو شمشیر» را توضیح دادند. بددهنی لوتر و جوک‌های او در زبان آلمانی مشهور است از خطاهای بزرگ او می توان به توهین به قرآن کریم و پیامبر گرامی اسلام(ص) در مقدمۀ ترجمه اش از کتاب مقدس اشاره کرد. پیامبری که تاریخ به امانتداری، پاکی و صداقت او گواهی می‌دهد و امروزه این همه پیرو در سراسر جهان دارد. لوتر پس از تبانی با شاهزادگان آلمانی دستور به کشتار دهقانانی داد که به افزایش مالیات اعتراض داشتند.
