رافهگرایی و توسل به امور باطل، به عنوان یکی از مهمترین نتایج این تمایل، هر روز در پوششی تازه رخ مینمایاند؛ رمل واسطرلاب گذشته، با اندک تغییراتی، دانش آسترونومی و استرولوژی نام میگیرد تا اینبار فالگیران و رمالان با پوشش علم و توسل به ابزارهای فنی و رسانهای روز، بساطگستری کنند.
آسترولوژی، روشی تجربی با قدمتی هزار ساله برای شناسایی آثار سیارات وستارگان بر حسب فاصله و موقعیت آنها از کره زمین بر روی موجودات زنده، به ویژه انسان تعریف شدهاست. آسترولوژرها مدعی هستند بر اساس زمان و موقعیت تولد هر فرد، قادر به شرح وقایع گذشته و پیشبینی آینده هستند. به عبارت دیگر، نحوه چینش اجرام آسمانی در لحظه تولد هر شخص، مختص اوست و این چینش که از آن با عنوان چارت تولد افراد، تعبیر میشود، سیر وقایع در زندگی انسان را مشخص میسازد.
آسترولوژی بر اساس مبنایش به دو دسته غربی- ایرانی و هندی تقسیم میشود.
۱. آسترولوژی ایرانی و غربی: مبنای اساسی این شاخه، پذیرش جبر محض در این دنیا و تعیین آینده زندگی انسان به صورت مطلق است. این آینده قابل تغییر نبوده و انسان باید خود را آماده اتفاقات پیشرو کند.
۲. آسترولوژی هندی: آسترولوژی هندی در طی قرون و اعصار، رنگ و بوی مذهبی و خیالی گرفته و اکنون بسیاری، آسترولوژی هندی را منسوب به هندوها و مرتاضان و یوگیها میدانند که یکی از اعتقادات بنیادین آن، تناسخ است. در نظر هندوها، سرنوشت هر فرد، برآمده از داراییها و دیون معنوی او در زندگی قبلی میباشد که به آن کارما میگویند و چارت تولد هر شخص، نشاندهنده کارماهای زندگی هر فرد است. بر همین اساس مخاطب، حتمیت اتفاقات گذشته، حال و آینده خود را میپذیرد.
مروری ساده و سطحی در فضای مجازی، حکایت از فعالیت دهها سایت و وبلاگ در زمینه آسترولوژی دارد. صفحات مروج این روش در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام و فیسبوک و دیگر پیامرسانهای داخلی و خارجی نیز فعالیت دارند. اغلب سایتهای ارائهدهنده آسترولوژی، خدماتی مانند طالعبینی، مشاوره یا آموزش را در ازای دریافت وجوه نسبتاً کلان به مخاطبان عرضه میدارند.
یکی از وجوه قابلتأمل آسترولوژی، تمرکز آن بر معاملهگری و بازارهای اقتصادی است. در این وجه، معاملهگران با اعتقاد به تأثیرپذیری بازارهای مالی از تحرکات فلکی، در خصوص سرمایه خود دست به تصمیمگیری میزنند.
به طور کلی مبانی اصلی آسترولوژی را میتوان اینگونه نام برد:
اعتقاد به جبر و نفی اختیار
تناسخباوری
التقاط با علوم غریبه
تکیه بر مبانی هندوئیسم
اشاعه روشهای مبتنی بر غیبگویی و خرافهگرایی در جامعه، آثار و پیامدهای مختلفی در پی خواهدداشت که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
ترویج خرافهگرایی و غیبگویی؛ محور آسترولوژی بر پیشبینی آینده و غیبگویی است که در دین اسلام ورود در این مقوله به شدت نهی شدهاست. علاوه بر این، تمرکز بر غیبگویی، ظرفیت افراد را از مسیر کار و تلاش منحرف ساخته، آنها را به سمت راحتطلبی سوق میدهد.
فرجامستیزی؛ آسترولوژی، تعریف مشخصی برای شرایط پس از مرگ ارائه نمیدهد. این ابهتم از مرگ، در کنار تأکید بر کارما و توالی روح موجودات، به معنای نوعی فرجامستیزی بوده وبا اصول اعتقادی دین مبین اسلام مبتنی بر حسابرسی اخروی در معاد، معارض است.
گسترش روحیه یأس و ناامیدی؛ با عنایت به اعتقاد آسترولوژی به عدم توانایی فرد در تغییر وضع موجود، موجی از ناامیدی در میان باورمندان این روش جاری میگردد. آنها از پذیرش مسئولیتهای خود در جامعه سر باز زده و تمامی رذائل اخلاقی و مشکلات خویش را بر گردن آسمان و ستارگان میاندازند.
دوگانگی اعتقادی و هویتی؛ مخاطبان بر اساس گفتههای آسترولوژ، با فرافکنی در آسمان، خود را موظف به روحیاتی میکنند که به صورت معمول، هیچ قرابتی با آن نداشته و هویت جدید خویشتن را بر این اساس تعیین مینمایند.
ایجاد حلقههای مراد و مریدی؛ استقبال زیاد از آسترولوژها، گاه موجب توهم کاریزما بودن در ایشان شده و زمینه را برای ایجاد حلقههای مراد و مریدی، فراهم میسازد. بهخصوص که آسترولوژها، ادهای کرامات و خرق عادت را چاشنی کار خود میکنند و برای تفسیر چارت نجومی افراد، خود را مأذون از سوی خداوند میدانند.
کسب سود مالی و شیادی؛ دریافت مبالغ گزاف آسترولوژرها برای ارائه مشاوره، اعطای ذکر و خدمات آموزشی، بازار بساط سودجویان را گرم کردهاست