به گزارش پایگاه خبری مفاز، مخالفین سیاسی طالبان در رده های اول تا سوم که در دولت قبلی سهیم بودند عموما در خارج از کشور پناه برده اند، جامعه مدنی و نسل نوین افغانستان که بیست سال طعم آزادی و حقوق شهروندی را چشیدند اکنون در یک فضای بسته و به دور از سیطره یک دولت مشروع روزگار نامناسبی را میگذرانند، طالبان باورمند به «فتح» این سرزمین اند.
به باور این گروه جغرافیایی که فتح می گردد مکلف به تبعیت از دستور حاکمیت است، در چنین منطق، شهروند محوری جای خودش را به رعیت محوری تبدیل می کند، رعیت هیچگونه حق تصمیم گیری در امور سیاسی ندارند و مکلف به تبعیت از دستورات حاکمیتی است که این سرزمین را فتح کرده اند.
طالبان هرچند بارها حرف از مشروعیت و ایجاد یک دولت فراگیر ملی به میان آورده اند؛ اما عملا هیچگونه اقدامی در این راستا صورت نگرفته است، باتلاق موجود زندگی عادی مردم افغانستان را به چالش مواجه کرده است و عموما در صدد یافتن راه حل جهت رهایی از معضلات کنونی اند.
مشروعیت دینی و ملی، گام اول رسمیت حکومت طالبان
سید رحمت الله نهضتیار استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شفقناافغانستان گفت: هر نظام سیاسی و حاکمیت مکلف به کسب مشروعیت از مجاری داخلی و بین المللی است یعنی در ابتدا باید مشروعیت داخلی به وجود بیاید آنگاه مشروعیت بین المللی نیز شکل و سامان خواهد یافت.
وی یاد آور شد: از آنجایی که تحریک طالبان با ایدئولوژی دینی قامت راست نموده و حاکمیت افغانستان را به کنترل خود در آورده اند در منطق آنان هرگونه تجمعی که رنگ و بوی دینی داشته باشد قابل توجیه و پذیرش است؛ بنابراین وقتی که حرف از مشروعیت نظام به میان می آید مولفههای مختلفی وجود دارد که می تواند باعث مشروعیت یک نظام سیاسی گردد.
ماهیت و جوهرهی رئوس قدرت تعیین کننده مبنای مشروعیت بخشی است، به همین دلیل گروه طالبان که خود را باورمند به آموزه های دینی میپندارند، گزینههای مشروعیت بخشی رایج در نظام های جهانی را نمیپذیرند؛ اما گزینهی بدیل که طالبان هم پذیرای آن باشد ایجاد شورای فقها است که می تواند هسته گزار ابتدایی در جهت مشروعیت دهی به حاکمیت طالبان محسوب گردد که در واقع به نحوی مشروعیت دینی نظام محسوب نیز محسوب میگردد.
طبیعی است که تشکیل شورای فقها باید متشکل از علمای مذاهب مختلف باشد تا فراگیر بودن حاکمیت به گونهی بایسته تمثیل گردد.
این استاد دانشگاه خاطر نشان ساخت وقتی که طالبان به این امر پیش قدم گردند و گام اول مشروعیت که در واقع به عنوان مشروعیت دینی یک نظام اسلامی محسوب میگردد را موفقانه سپری نمایند، آنگاه نوبت مشروعیت ملی فرا میرسد.
وی در ادامه گفت: چنانچه در فرهنگ سیاسی افغانستان از ابتدای شکل گیری این جغرافیای مستقل، لویه جرگه سنگ تهداب آن را گذاشته است، تاکنون همین روال قابل پذیرش است؛ چنانچه احمدشاه ابدالی و به ترتیب حاکمان بعدی نیز با تدویر لویه جرگه ملی کسب مشروعیت میکردند؛ بنابراین طالبان در گزینه دوم ملکف اند که لویه جرگه را دایر نموده و با دعوت نمایندگان اقوام و ملیت ها از سراسر کشور زمینه های مشروعیت داخلی شان را هموار سازن.
وقتیکه این امر به تحقق پیوست و نمایندگان مردم با اکثریت آراء به حاکمیت طالبان رأی مثبت دادند گزینه های مشروعیت داخلی به تحقق میپیوندد؛ آنگاه نا بسامانی های موجود و هرج و مرج فروکاسته شده، زمینههای انتخابات و سایر مولفههایی که به تصویب شوراها میرسد هموار گردیده و گام بعدی در راستای کسب مشروعیت بین المللی هموار میگردد.
کسب مشروعیت بین المللی نیازمند پذیرش معیارهای جهانی است
نهضتیار همچنین خاطرنشان کرد وقتیکه گروه طالبان دو گزینهی یاد شدهی مشروعیت دینی و ملی را موفقانه پشت سر گذاشتند؛ آنگاه نوبت به کسب مشروعیت از جامعه بین المللی میرسد.
از آنجایی که دنیای امروز به مثابه یک دهکدهی کوچک به هم متصل است و تمام داد و ستدهای بین المللی و تعاملات سیاسی – اقتصادی به هم پیوسته و لزوم همکاری چند جانبه جهانی را بر میتابد، حاکمیت هایی که در هریک از این جغرافیای جهانی قامت راست میکنند مکلف به رعایت و پذیرش برخی قواعد جهانشمولی است.
وی در ادامه این موضوع یاد آور شد: این قواعد شامل پذیرش حقوق بشر، حقوق شهروندی، حقوق زنان، آزادی رسانه ها و مطبوعات و … است که حاکمیت ها مکلف اند که این معیارها را بپذیرند و اگر نه از سد تحریم های جهانی عبور نخواهند کرد.
ان استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا طالبان پذیرای معیارهای جهانی میباشد، گفت: اگر این گروه با نیت و انگیزه نظام سازی و حاکمیت قدرت را در اختیار گرفته باشند طبیعی است که معیارهای جهانی را باید بپذیرند؛ اگر اهداف فراتر از حاکمیت بر این جغرافیا را داشته باشند و خود را در جهت آن ساز و کار آماده نمایند؛ آنگاه پذیرش خواسته های جامعه ملل برای شان مهم نیست و دل به مشروعیت بین المللی هم نمی بندند؛ اما با توجه به سیاست های اعلامی این گروه، آنان در صدد نظام سازی در افغانستان اند و این مهم مسیر نخواهد شد مگر اینکه از فیلتر جامعه بین الملل موفقانه عبور نموده و خود را آماده کارزار حکومت داری مشروع در این جغرافیا نمایند.